Saltar ao contido principal
Inicio  » Servizos  » Servizo de Normalización Lingüística  » bUSCatermos
 »  Axuda

Índice

1. Axuda ás buscas

1.1 Como buscar

1.2 Resultados da busca

1.2.1 A Lista de resultados

1.2.2 A Ficha desenvolvida

 

2. Sobre bUSCatermos

2.1 Características

2.2 A estrutura temática

2.3 A valoración das denominacións

2.4 Obras alleas incluídas en bUSCatermos

 

 

1. Axuda ás buscas

Como buscar

bUSCatermos ofrécelle dúas modalidades de busca: a sinxela e a avanzada.

1. Busca sinxela

Rastrexa o texto que escriba no recadro de busca en todas as denominacións de todas as linguas rexistradas en bUSCatermos.

En principio, o sistema vai buscar palabras ou denominacións completas (busca por formas exactas). Se quere buscar unha cadea de caracteres en calquera parte dunha palabra ou dunha denominación (busca por formas non exactas) debe substituír cun asterisco (*) os caracteres que descoñece ou que desexa ignorar.

2. Busca avanzada

Permítelle decidir o campo sobre o que se vai aplicar a busca (a Denominación, a Definición, as Observacións, ou calquera combinación deles). E ademais, determinar o lugar do campo ou campos en que debe aparecer a cadea de caracteres que busca: ao comezo (Comeza por), ao final (Remata en) ou en calquera lugar (Contén).

E aínda pode restrinxir máis os resultados, filtrándoos por Lingua, por Tipo de palabra ou pola Valoración mínima que recibe a denominación.

E pode tamén combinar os filtros anteriores coa selección por Área temática, estruturada en dous niveis (xeral e detallado) para modular o grao de especificidade.

 

Resultados da busca

A Lista de resultados

bUSCatermos procura os rexistros que cumpran as condicións que establecidas na súa busca e preséntaos en páxinas de 10 resultados identificados pola súa Denominación principal en galego.

Estes resultados ordénanse de dúas formas segundo o tipo de busca de que proceden, para axustarse o mellor posible ás súas expectativas:

? Se proceden dunha busca por formas exactas

Preséntanse primeiro as coincidencias exactas con esa busca en calquera das linguas, ordenadas segundo a Valoración. A continuación aparecen as que coinciden cunha palabra completa en calquera das linguas, ordenadas pola Denominación principal en galego.

? Se proceden dunha busca por formas non exactas

Preséntanse os resultados que coinciden en calquera lingua coa cadea buscada, ordenados alfabeticamente pola Denominación principal en galego. Cando dúas ou máis destas denominacións coinciden, ordénanse segundo a súa Valoración.

Para axudarlle a identificar o concepto que se describe en cada rexistro, á Denominación principal en galego engádeselle outra información, como a Valoración desa denominación, a Área ou Áreas temáticas e as Equivalencias en portugués, español e inglés, se constan na base de datos.

Pero normalmente, en bUSCatermos recollemos máis información sobre cada concepto. Para vela toda, debe acceder á Ficha desenvolvida, premendo sobre a Denominación principal en galego que queira estender.

 

A Ficha desenvolvida

Presenta toda a información dispoñible en bUSCatermos sobre un rexistro determinado, e organízaa en dous grandes bloques:

1. Información do concepto

Recolle datos relacionados co concepto e, xa que logo, válidos para calquera lingua, entre as que poden estar:

— Definición

— Área(s) temática(s) a que pode vincularse

— Denominacións internacionais (nome científico, símbolo, fórmula...) usables en calquera lingua

— Observacións de tipo conceptual

— Referencias externas a recursos que completan a información ofrecida sobre o concepto

2. Equivalencias

Presenta información específica para cada unha das linguas que se recollen en bUSCatermos.

Nun primeiro momento podemos ver o nome ou nomes que o concepto recibe en cada idioma, así como algunha información lingüística e de uso sobre eles. Esta última información preséntase de forma abreviada, pero ao pasar o rato sobre ela desprégase unha explicación.

Pero premendo sobre o código de idioma (GL, PT, ES...) accédese ao seguinte nivel de información, centrada exclusivamente en cada unha das linguas. Nel podemos atopar:

— unha definición nese idioma e a fonte en que se recolle

— observacións específicas para este idioma

— diferentes denominacións que neste idioma se empregan para referirse ao concepto que se describe no rexistro.

— información complementaria de cada unha das denominacións:

— información lingüística e de uso (tipo de palabra, xénero, número, algunhas marcas de uso...)

— valoración

—  fonte ou fontes en que se documenta (con ligazón a ela se está dispoñible na Internet)

Evidentemente, o que aquí acabamos de presentar é a estrutura ideal de información; pero na gran maioría dos casos só vai aparecer algún destes elementos informativos. Isto é especialmente así no caso das linguas distintas do galego, pois os vocabularios e dicionarios que se compilan en bUSCatermos tenden a recoller moita máis información sobre esta lingua ca sobre as outras que neles aparecen.

 

Todo este conxunto de información non o entendemos como un produto acabado e pechado. Por iso, na parte superior dereita da ficha desenvolvida colocamos dúas opcións de actividade social: Compartir ficha, coa que se poden difundir rexistros completos usando a ligazón directa que aparece na ruta do navegador; e Opina, que busca recoller as súas valoracións sobre un rexistro concreto e sobre a información que compilamos e recomendamos en relación con el.

 

 

2. Sobre bUSCatermos

Características

É unha base de datos de acceso libre a través de Internet que permite consultar un corpus terminolóxico multilingüe —aínda que centrado no léxico galego— de máis de 165.000 rexistros.

O seu obxectivo primeiro é recoller, organizar e difundir léxico técnico en lingua galega, pero contén tamén importantes volumes de terminoloxía en español, inglés e portugués, e cantidades menores de termos en francés, italiano, alemán e catalán.

Formouse a partir da compilación, análise e reelaboración de tres grandes tipos de materiais, todos co trazo común de teren o galego como lingua de referencia ou como idioma de traballo:

  1. Os vocabularios e léxicos elaborados polo Servizo de Normalización Lingüística da USC.
     
  2. Un conxunto de dicionarios e vocabularios elaborados por outras persoas e colectivos, que incorporamos coa súa autorización explícita ao centrárense en áreas de especialidade moi relevantes para os intereses da USC.
     
  3. Os traballos puntuais desenvolvidos no SNL para responder a consultas formuladas por terceiras persoas, ou derivados do noso labor de asesoramento lingüístico.

Ao formarse a través da acumulación de materiais diversos, bUSCatermos non pode entenderse como un proxecto completo nin rematado. O seu estado natural é a actualización practicamente continua, tanto para engadir novos dicionarios, vocabularios ou consultas como para reorganizar, completar e reelaborar materiais xa existentes.

 

A estrutura temática

Cada un dos conceptos recollidos adscríbese de maneira máis ou menos precisa a unha ou varias áreas de especialidade. Para iso, elaboramos unha clasificación propia, tomando como base e adaptando ás nosas necesidades clasificacións de tipo xeral (Clasificación Decimal Universal, Eurovoc ou o Tesauro da Unesco...), e outras elaboradas para proxectos semellantes a bUSCatermos (Termcat, Euskalterm ou IATE).

O resultado é unha clasificación temática multinivel, que no primeiro deles permite elixir entre 23 áreas de especialidade, pero que se desenvolve en diferentes niveis de profundidade (ata 8 nalgúns casos), e que en total inclúe máis de 900 subáreas.

Para a consulta en bUSCatermos ofrecemos unha versión simplificada desa estrutura, limitada aos dous primeiros niveis de profundidade:


A   Matemáticas

  • Álxebra
  • Análise matemática
  • Aritmética
  • Combinatoria
  • Teoría de xogos
  • Xeometría
  • Teoría dos números
  • Análise numérica
  • Probabilidade
  • Teoría de conxuntos
  • Estatística
  • Trigonometría

B   Ciencias físicas e do espazo

  • Física
  • Química
  • Cristalografía
  • Astronomía

C   Ciencias da terra

  • Ciencias xeolóxicas
  • Ciencias hidrolóxicas
  • Ciencias atmosféricas

D   Bioloxía

  • Botánica
  • Zooloxía
  • Bioloxía molecular
  • Bioloxía celular
  • Bioloxía das poboacións
  • Taxonomía
  • Biofísica
  • Bioquímica
  • Xenética
  • Evolución
  • Ecoloxía
  • Microbioloxía
  • Material e instrumental de laboratorio

E   Ciencias da saúde e veterinaria

  • Medicina
  • Veterinaria
  • Farmacoloxía e toxicoloxía
  • Instrumental
  • Organización sanitaria

F   Agricultura, silvicultura e gandaría

  • Xestión da explotación
  • Infraestruturas
  • Tecnoloxía e mecanización
  • Fitotecnia
  • Zootecnia
  • Produción

G   Pesca e acuicultura

  • Xestión pesqueira
  • Embarcacións e artes
  • Técnicas de pesca e navegación
  • Produción

H   Informática, electrónica e electrotecnia

  • Informática e tecnoloxías da comunicación
  • Electrónica e electrotecnia

I   Arquitectura, enxeñaría e construción

  • Urbanismo
  • Arquitectura
  • Enxeñaría
  • Construción
  • Maquinaria e instrumentos de traballo

L   Industria

  • Enxeñaría industrial
  • Sectores industriais

M   Vida doméstica. Alimentación. Hostalaría

  • Xestión da vida doméstica
  • Alimentación
  • Hostalaría
  • Vestido e imaxe persoal

N   Transportes. Telecomunicacións

  • Transportes
  • Telecomunicacións

Ñ   Dereito. Administración pública

  • Dereito
  • Administración pública

O   Economía. Empresa. Comercio

  • Economía
  • Empresa
  • Comercio

P   Política. Socioloxía. Antropoloxía

  • Política
  • Socioloxía
  • Antropoloxía

Q   Demografía. Xeografía. Historia

  • Demografía
  • Xeografía
  • Historia

R   Filosofía. Relixión

  • Filosofía
  • Relixión

S   Psicoloxía. Educación

  • Psicoloxía
  • Educación

T   Filoloxía

  • Lingüística
  • Literatura

U   Ciencias da documentación e a comunicación

  • Documentación
  • Ciencias da comunicación

V   Belas artes

  • Escultura
  • Artes aplicadas
  • Debuxo
  • Pintura
  • Artes gráficas
  • Fotografía
  • Música
  • Teatro
  • Cine
  • Danza e baile

X   Deporte e lecer

  • Deporte
  • Xogos
  • Lecer

Z   Lingua xeral

 

A valoración das denominacións

Ao xuntarse en bUSCatermos material procedente de obras diversas non é raro que nel coexistan varios rexistros que describen un mesmo concepto. E incluso que neles se recomenden formas diferentes para nomealo.

Para orientar as decisións perante casos coma eses, as Denominacións principais en galego acompáñanse dunha marca de Valoración, que indica o grao de fiabilidade estimada que lle outorgamos no SNL, tendo en conta as características da obra en que se documentou. As outras denominacións nesta lingua levarán tamén a súa propia Valoración se esta é diferente da que recibe a Denominación principal.

Estas marcas utilizan como elemento gráfico as estrelas e permítennos clasificar os rexistros nos seguintes seis niveis de fiabilidade:

1. Formas normativas (5 estrelas)

Reciben esta cualificación as denominacións avaladas ou revisadas por entidades dotadas de autoridade normativa (Real Academia Galega ou Termigal).

2. Formas cuasinormativas (4 estrelas)

Denominacións recollidas en dicionarios ou vocabularios elaborados ou avalados por entidades que, sen seren normativas, posúen unha grande autoridade, quer a nivel xeral (Instituto da Lingua Galega), quer nunha área concreta de actividade (a Escola Galega de Administración Pública no ámbito xurídico-administrativo).

Tamén, formas procedentes de dicionarios de lingua e de enciclopedias de ampla difusión e grande influencia entre os usuarios do galego (Gran dicionario Xerais da lingua, Enciclopedia galega universal, Digalego.com ou Diciopedia do século XXI).

3. Formas consensuadas (3 estrelas)

Son denominacións avaladas pola recomendación de equipos interdisciplinarios, formados por lingüistas e especialistas da área a que pertence o concepto. Adoitan aparecer en dicionarios e vocabularios elaborados por estes equipos de profesionais, e en propostas terminolóxicas lanzadas desde grupos de debate, foros e roldas de internet.

4. Formas propostas (2 estrelas)

Reciben esta valoración as denominacións recollidas en obras elaboradas, quer por lingüistas quer por especialistas dunha área concreta, sen contar co apoio do outro colectivo. E tamén as formas documentadas en publicacións especializadas ou textos legais, as propostas ou avaladas por colexios profesionais e entidades semellantes, e as elaboradas e difundidas desde servizos lingüísticos (nomeadamente o da propia Universidade de Santiago de Compostela).

5. Formas en discusión (1 estrela)

Este nivel de valoración (que só vai aparecer ocasionalmente) asígnaselle a aqueles termos para os que aínda non se formulou unha proposta terminolóxica, ben porque as que se documentaron son provisionais, ou porque aínda non se rexistrou a súa presenza en textos en galego.

6. Formas desaconselladas (sen estrelas)

Reciben esta cualificación as denominacións que teñen un certo uso, pero que bUSCatermos recomenda evitar, usando no seu lugar algunha das outras que se propoñen para a mesma lingua.

 

Obras alleas incluídas en bUSCatermos

  • Aguilella Albella, S. et alii (1998): Manual básico de economía en galego. A Coruña : La Voz de Galicia.
  • Alonso Pimentel, S. (1988): Vocabulario da música e espectáculos. Santiago de compostela : Xunta de Galicia.
  • Boullón Agrelo, A. I. et alii (1990): Léxico da administración castelán-galego. A Coruña : Real Academia Galega / Instituto da Lingua Galega.
  • Brañas Pérez, P. (1991): "Xeoloxía" en Vocabulario de ciencias naturais. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia.
  • Butiurca, D. (2019) Vocabulaire panlatin de sémiologie psychiatrique: les phobies [fr-ca-es-gl-it-pt-ro-en]. Târgu Mures : University Press
  • Fernández Domínguez M. A. (1991): "Botánica" en Vocabulario de ciencias naturais. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia.
  • Fernández Fernández, J. L. (coord.) (2009): Glosario multilingüe sobre responsabilidad social. Universidad Pontificia de Comillas
  • Fernández Sabín, R. (1991): Vocabulario da electricidade e a electrónica. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia.
  • Gómez Guinovart, J. e  A. M. Lorenzo Suárez (1994): Vocabulario de informática galego-inglés-castelán. Vigo : Universidade.
  • Gómez Méixome, A. (coord.); A. González Rodríguez; M. A. Solla Portela (2004). Dicionario visual da construción. [Santiago de Compostela] : Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia.
  • Hottois, G. e J.-N. Missa (dir.) (2005) Nova enciclopedia de bioética. Santiago de Compostela, Universidade.
  • Jiménez Aleixandre, Mª P. (1991): "Zooloxía" en Vocabulario de ciencias naturais. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia.
  • Lahuerta Mouriño, F. e F. X. Vázquez Álvarez (2000): Vocabulario multilingüe de organismos acuáticos. Santiago de Compostela : Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
  • Lahuerta Mouriño, F.; F. X. Vázquez Álvarez e X. L. Rodríguez Villanueva (2002): Vocabulario multilingüe de acuicultura. Santiago de Compostela : Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
  • López Taboada, C. (1998): Diccionario do seguro. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia-Winterthur Ibérica.
  • Mirò Balawe, J. e  X. Fuentes Arderiu (1997): Diccionario castellano-catalán-euskera-gallego de bioquímica clínica. Barcelona : SEQC. [Versión galega de X. Varela Barreiro].
  • Mirò Balawe, J. e  X. Fuentes Arderiu (1997): Diccionario de biología y patología moleculares. Barcelona : SEQC. [Versión galega de X. Varela Barreiro].
  • Pazó Fernández, E. (2005): Dicionario galego de televisión. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia - Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
  • Puga Peralta, A. (2004): Glosario inglés-español-galego dun texto do ámbito da química. [Proxecto de fin de carreira] Universidade de Vigo.
  • Rozados Gómez, A. (2001): Glosario inglés-galego de conceptos pictóricos (movementos, estilos, escolas, técnicas e xéneros). [Proxecto de fin de carreira] Universidade de Vigo.
  • Ruibal Cendón, I.; X. García Cancela e X. Torres Romar (1988): "A avicultura" en Vocabulario do medio agrícola. [Santiago de Compostela] : Dirección Xeral de Política Lingüística.
  • Ruibal Cendón, I.; X. García Cancela e X. Torres Romar (1988): "A maquinaria agrícola" en Vocabulario do medio agrícola. [Santiago de Compostela] : Dirección Xeral de Política Lingüística.
  • Ruibal Cendón, I.; X. García Cancela e X. Torres Romar (1988): "O gando bovino" en Vocabulario do medio agrícola. [Santiago de Compostela] : Dirección Xeral de Política Lingüística.
  • Ruibal Cendón, I.; X. García Cancela e X. Torres Romar (1988): "Os cultivos agrícolas" en Vocabulario do medio agrícola. [Santiago de Compostela] : Dirección Xeral de Política Lingüística.
  • Ruibal Cendón, I.; X. García Cancela e  X. Torres Romar (1988): "A apicultura" en Vocabulario do medio agrícola. [Santiago de Compostela] : Dirección Xeral de Política Lingüística.
  • Sanjuán López, A. (1991): "Bioloxía fundamental" en Vocabulario de ciencias naturais. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia.
  • Souto González, M. et alii (1998): Léxico de urbanismo, construcción e arquitectura. Vigo : COAG-Concello de Vigo.
  • Varela Castro, L. e X. X. Barreiro Pardo (coord.) (2011): Dicionario xurídico galego. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia, Secretaría Xeral de Política Lingüística ; Vigo : Xerais.
  • VV. AA. (2002): Léxico do medio (GL-ES-FR-EN-CT). Barcelona : Unión Latina-Termcat. [Corrección lingüística de Termigal].
  • VV. AA. (2005): Lista de las aves de España (ES-LA-EN-CT-GL-EU), Sociedad Española de Ornitología, 2005. [Versión galega de M. Conde Teira].


 




 
 
 
 

O deseño e o desenvolvemento desta aplicación de consulta foi financiado pola Secretaría Xeral de Política Lingüística.

Secretaría Xeral de Política Lingüística